حافظه فقط در مغز نیست! عادات ما هم می‌توانند خاطرات را ذخیره کنند؟

نیکولای وی کوکوشکین و توماس کارو از اساتید دانشگاه نیویورک تحقیق انجام داده خود در این رابطه را در نشریه Nature Communications چاپ کردند. این تحقیق به دنبال درک بهتر این موضوع بود که آیا سلول‌های غیرمغزی با وام گرفتن از یک ویژگی عصبی قدیمی - اثر فاصله‌ای انبوه - به حافظه کمک می‌کنند یا خیر.

در این تحقیق، محققان با مطالعه دو نوع سلول غیر مغزی انسان در آزمایشگاه (یکی از بافت عصبی و دیگری از بافت کلیه) و قرار دادن آنها در معرض الگوهای مختلف سیگنال‌های شیمیایی - درست مانند سلول‌های مغزی - یادگیری را در طول زمان تکرار کردند.

انسان به هنگام یادگیری اطلاعات جدید، در معرض الگوهای انتقال دهنده‌های عصبی قرار می‌گیرد. در پاسخ، سلول‌های غیرمغزی یک «ژن حافظه» را فعال کردند؛ این دقیقا همان ژنی است که سلول‌های مغز وقتی الگویی را در اطلاعات شناسایی می‌کنند، فعال می‌شود. برای نظارت بر حافظه و فرآیند یادگیری، دانشمندان این سلول‌های غیر مغزی را مهندسی کردند تا پروتئین درخشانی بسازند که نشان می‌دهد چه زمانی ژن حافظه روشن و چه زمانی خاموش است.

نتایج نشان داد که این سلول‌ها می‌توانند تعیین کنند که چه زمانی پالس‌های شیمیایی تکرار می‌شوند ؛ درست همان‌طور که نورون‌های مغز ما می‌توانند زمانی که یاد می‌گیریم با وقفه‌های متوالی، تکرار شوند. کوکوشکین در این باره می‌گوید: این نشان می‌دهد که توانایی یادگیری منحصر به سلول‌های مغز نیست و ممکن است ویژگی اساسی همه سلول‌ها باشد.

محققان می‌گویند این کشف درهای جدیدی را برای درک نحوه عملکرد حافظه باز می‌کند و می‌تواند به راه‌های بهتری برای تقویت یادگیری و درمان مشکلات حافظه منجر شود. در عین حال، این تحقیق نشان می‌دهد که در آینده ما باید با بدن خود بیشتر شبیه مغز رفتار کنیم؛ برای مثال، آنچه را که پانکراس در مورد الگوی وعده‌های غذایی گذشته به خاطر می‌آورد برای حفظ سطح سالم گلوکز خون موثر است.

انقلاب در علم مغز: سلول‌های غیرمغزی هم خاطره می‌سازند

تاکنون تصور می‌شد که حافظه مختص مغز است و سلول‌های مغزی مسئول ذخیره خاطرات هستند. اما یک کشف جدید و شگفت‌انگیز، این باور را به چالش کشیده است. محققان با انجام آزمایش‌هایی بر روی سلول‌های مختلف بدن، متوجه شدند که سلول‌های غیرمغزی نیز توانایی یادگیری و حفظ اطلاعات را دارند. این بدان معناست که حافظه فراتر از مغز عمل می‌کند و تمام سلول‌های بدن در این فرآیند نقش دارند. این کشف می‌تواند به ما در درک بهتر بیماری‌هایی مانند آلزایمر کمک کند و راه‌های جدیدی برای تقویت حافظه و یادگیری باز کند. همچنین، این یافته‌ها نشان می‌دهند که بدن ما بسیار پیچیده‌تر از آنچه تصور می‌کردیم است و هر سلول آن دارای قابلیت‌های شگفت‌انگیزی است.