ناگفته‌هایی از کنگره رویان: آیا درمان قطعی سرطان نزدیک است؟

به گزارش خبرنگار آموزش ایونا به نقل از ایسنا؛ دبیر علمی کنگره سلول‌های بنیادی پژوهشگاه رویان، با تأکید بر اهمیت سرطان به عنوان دومین عامل مرگ و میر در جهان، از برنامه‌ریزی‌های ویژه برای این موضوع حیاتی در کنگره خبر داد. شریف مرادی، عضو هیأت علمی پژوهشگاه رویان، اعلام کرد که مهلت ارسال چکیده مقالات به کنگره بین‌المللی رویان تمدید شده است. اما این فرصت رو به پایان بوده و اساتید، پژوهشگران و دانشجویان تا تاریخ ۱۵ خردادماه فرصت دارند چکیده‌های علمی خود را ارسال کنند.

نقش پیشرو رویان در توسعه دانش سلول‌های بنیادی ایران

شریف مرادی، ضمن اشاره به جایگاه برجسته کنگره رویان در توسعه دانش سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی در ایران، بیان کرد: "کنگره رویان با بیش از دو دهه سابقه، اولین و سردمدار حوزه سلول‌های بنیادی و درمان ناباروری در کشور است." این رویداد علمی به عنوان یک بستر قدرتمند برای ارائه دستاوردهای بزرگ پژوهشگران داخلی و بین‌المللی و همچنین تبادل افکار و ایده‌ها در زمینه‌های کلیدی نظیر سلول‌درمانی، ژن‌درمانی، سلول‌های بنیادی و جدیدترین روش‌های درمان ناباروری و بیولوژی تولیدمثل شناخته می‌شود.

مرادی تأکید کرد: "با تجربه موفق بیش از ۲۰ سال برگزاری کنگره‌های دوقلو سلول‌های بنیادی و زیست‌پزشکی تولیدمثل، ما توانسته‌ایم دانش سلول‌های بنیادی، سلول‌درمانی و پزشکی بازساختی را به شکل چشمگیری در ایران توسعه دهیم. امروز مراکز متعدد، محققان و دانشجویان بسیاری در سراسر کشور روی این حوزه‌ها فعالیت می‌کنند، در حالی که پیش از آغاز فعالیت‌های رویان، نشانه‌ای از این نوع پژوهش‌ها در کشور دیده نمی‌شد." این توسعه نشان‌دهنده نقش کلیدی رویان در پیشبرد علم در ایران است.

---

ساختار کنگره و تعاملات بین‌المللی: ۱۲ تا ۱۴ شهریورماه

دبیر علمی کنگره توضیح داد که این رویداد به صورت همزمان در دو بخش برگزار می‌شود: کنگره سلول‌های بنیادی با مدیریت علمی ایشان و کنگره زیست‌پزشکی تولید مثل با دبیری علمی دکتر فرحی. در کنگره سلول‌های بنیادی، ۱۰ بخش تخصصی برگزار خواهد شد که هر کدام توسط چندین دانشمند برجسته مدیریت و ارائه‌های کلیدی در آن‌ها صورت می‌گیرد.

وی افزود: "در هر سه جلسه از این ۱۰ بخش، حداقل یک استاد برجسته رویانی حضور دارد تا تعامل و همکاری بین پژوهشگران رویان و اساتید داخلی و خارجی تقویت شود. این تبادل دانش به شناسایی نقاط مشترک برای همکاری‌های علمی آینده و بهره‌مندی از دستاوردهای یکدیگر کمک شایانی خواهد کرد." این برنامه‌ها از ۱۲ تا ۱۴ شهریور ماه سال جاری برگزار خواهند شد و فرصتی بی‌نظیر برای شبکه‌سازی علمی است.

---

ابزارهای نوین درمانی: سلول‌درمانی، ژن‌درمانی و پزشکی بازساختی

عضو هیئت علمی پژوهشگاه رویان و دبیر علمی کنگره سلول‌های بنیادی، درباره جایگاه سلول‌درمانی و پزشکی بازساختی در درمان بیماری‌ها توضیح داد: "امروزه بسیاری از بیماری‌ها درمان شده‌اند، اما هنوز بیماری‌های متعددی وجود دارند که درمان قطعی یا مؤثری برای آن‌ها نیست. در چنین مواردی باید طرحی نو درانداخت و با ابزارهای قوی‌تر وارد میدان شد." این ابزارهای نوین شامل سلول‌درمانی، ژن‌درمانی و پزشکی بازساختی هستند که محور اصلی بحث‌های این کنگره را تشکیل می‌دهند.

در این روش‌ها، سلول‌های بنیادی متنوع برای جایگزینی بافت‌های بیمار یا آسیب‌دیده وارد بدن بیمار می‌شوند و بافت‌های از دست رفته را ترمیم می‌کنند. علاوه بر آن، ژن‌درمانی نیز اهمیت ویژه‌ای دارد، زیرا در برخی موارد لازم است سلول‌ها قبل از پیوند، از نظر ژنتیکی دستکاری شوند تا عملکرد بهتری داشته باشند. مرادی افزود: "پروژه‌های مشترک در زمینه‌های سلول‌های بنیادی، سلول‌درمانی، پزشکی بازساختی، ژن‌درمانی و درمان ناباروری می‌تواند بین محققان داخل و خارج از رویان شکل بگیرد و این حوزه‌ها را به عنوان پزشکی مدرن و آینده تعریف کند."

یکی از محورهای اصلی، سلول‌های بنیادی پرتوان هستند که این سلول‌ها توانایی ساخت تمام سلول‌های بدن را در آزمایشگاه دارند. تصور کنید روزی بتوان قلب یا اندام‌های مشتق از سلول‌های بنیادی را در آزمایشگاه ساخت و به بیمار پیوند زد. سایر محورها شامل تکوین و رشد جنین، زیست‌پزشکی مولکولی و پزشکی مولکولی هستند که به درمان بیماری‌های سخت‌درمان و بی‌درمان می‌پردازند.

مرادی خاطرنشان کرد: "پزشکی مولکولی و درمان‌های مبتنی بر ابزارهای مولکولی بخش مهمی از پزشکی آینده را تشکیل می‌دهند و این موارد در کنگره به طور جامع مورد بحث قرار خواهند گرفت."

---

محورهای تخصصی کنگره سلول‌های بنیادی رویان: از مهندسی بافت تا هوش مصنوعی

دبیر علمی کنگره، به تشریح محورهای تخصصی جلسات کنگره پرداخت:

• جلسه سوم: مهندسی زیستی و مهندسی بافت: تمرکز بر استفاده از داربست‌های مهندسی‌شده برای بهبود ترمیم بافت‌ها و همچنین دارورسانی هدفمند، به گونه‌ای که دارو فقط به بافت هدف برسد و عوارض جانبی کاهش یابد.
• جلسه چهارم: سلول‌درمانی و ژن‌درمانی: این بخش مهمی از آینده پزشکی است و به بیماری‌های بی‌درمان یا سخت‌درمان، عمدتاً بیماری‌های ژنتیکی، می‌پردازد که نیازمند اصلاح ژنتیکی یا پیوند سلول بنیادی هستند.
• جلسه پنجم: مقررات و استانداردسازی درمان‌های آزمایشگاهی تا رسیدن به درمان بالینی: بررسی فرآیند طولانی و نیازمند استانداردسازی تست‌ها و ارزیابی‌ها تا درمان‌ها قابل تکرار و ارائه به بیماران با رویه‌ای مشخص باشند.
• جلسه ششم: مدل‌سازی بیماری‌ها و ارگان‌های آزمایشگاهی: مدل‌سازی بیماری‌ها برای درک بهتر و تست داروها پیش از استفاده بالینی، و بررسی ارگان‌ها، از جمله جنین‌های آزمایشگاهی، به عنوان بستری مهم برای مطالعه بیماری‌ها.
• جلسه هفتم: هوش مصنوعی و شناسایی محاسباتی: این بخش که برای اولین بار در کنگره امسال گنجانده شده، به تحلیل‌های کامپیوتری برای درک بهتر رفتار سلول‌ها، از جمله سلول‌های سرطانی، و تولید خروجی‌های دقیق‌تر و با هزینه کمتر می‌پردازد.

---

تمرکز ویژه بر سرطان و آخرین فرصت ارسال چکیده مقالات

مرادی بار دیگر بر اهمیت موضوع سرطان تأکید کرد: "سرطان دومین عامل مرگ و میر در دنیا است و پرداختن به این معضل جدی برای سلامت جامعه بشری و کشور ما ضروری بود. در این کنگره، این موضوع توسط دانشمندان ملی و بین‌المللی به طور مفصل بررسی خواهد شد." این تمرکز نشان‌دهنده تعهد رویان به حل یکی از بزرگترین چالش‌های سلامت جهانی است.

وی درباره مهلت ارسال چکیده مقالات تکرار کرد: "این فرصت رو به پایان است. تا تاریخ ۱۵ خرداد ماه ۱۴۰۴، اساتید، پژوهشگران و دانشجویان فرصت دارند چکیده‌های خود را از طریق سایت www.royan.org ارسال کنند. این فرصت را از دست ندهند." وی تصریح کرد: "ما فقط چکیده‌های مطالعات تحقیقاتی، پژوهشی، حیوانی، انسانی، کامپیوتری و مرور سیستماتیک را می‌پذیریم و چکیده‌های مطالعات مروری توصیفی ساده را قبول نمی‌کنیم."

---

آشنایی با سردبیران مجلات و کارآفرینان حوزه سلامت

دو بخش پایانی کنگره نیز بسیار کاربردی و ارزشمند خواهد بود. در این جلسات، مخاطبان (شامل دانشجویان، اساتید و افراد بالینی) با سردبیران مجلات علمی آشنا می‌شوند تا از معیارها و الزامات انتشار مقالات آگاه شوند و بتوانند تعامل حرفه‌ای با مجلات و داوران برقرار کنند. این بخش اهمیت بالایی برای ارتقای کیفیت پژوهش‌ها و افزایش شانس انتشار مقالات دارد.

همچنین، در بخش کارآفرینی، مدیران عامل و کارآفرینان برجسته حوزه سلامت کشور دعوت شده‌اند تا تجربیات خود در زمینه ایجاد کسب‌وکارهای موفق و تجاری‌سازی ایده‌های پژوهشی را به اشتراک بگذارند. از جمله مهمانان این بخش می‌توان به دکتر هاله حامدی‌فر (مدیرعامل شرکت دارویی سیناژن)، دکتر محمدجواد رسایی (مدیرعامل یک شرکت تشخیصی بزرگ)، دکتر رضا حسن‌ساجدی (با دستاوردهای صنعتی مهم) و دکتر ناصر اقدمی (مدیرعامل شرکت درمانی تسکین) اشاره کرد.

مرادی در پایان ابراز امیدواری کرد: "این تجربیات برای مخاطبان ما که در زیست‌بوم علمی و پژوهشی کشور فعالیت می‌کنند، الهام‌بخش و راهگشا باشد." این بخش‌ها نشان‌دهنده رویکرد جامع کنگره رویان به آموزش، پژوهش و تجاری‌سازی دانش است.

خبرنگار : ف.عونی