سرطان آپاندیس: بیماری فراموش‌شده ای که در جوانان رواج پیدا کرده!

به گزارش خبرنگار سلامت ایونا به نقل از تی آر تی، آپاندیس، کیسه‌ای کوچک و انگشت‌مانند است که به روده بزرگ متصل است. اگرچه وظیفه آن در بدن هنوز به طور کامل مشخص نیست، اما بیشتر به دلیل التهاب آن، معروف به آپاندیسیت، که نیاز به جراحی اورژانسی دارد، شناخته می‌شود. اما اینکه سرطان نیز می‌تواند در اینجا ایجاد شود، کمتر کسی می‌داند.

بر اساس تحقیقات جدید منتشر شده در مجله "Annals of Internal Medicine"، موارد سرطان آپاندیس در متولدین پس از سال 1970 به طرز چشمگیری افزایش یافته است. شیوع این بیماری در این گروه سنی، سه تا چهار برابر بیشتر از متولدین دهه 1940 شده است.

اگرچه این بیماری هنوز هم یک بیماری نادر است که سالانه فقط چند نفر در یک میلیون نفر را تحت تاثیر قرار می‌دهد، اما سرعت افزایش آن نگران‌کننده است. مهم‌تر از آن، امروزه تقریباً یک سوم موارد سرطان آپاندیس در بزرگسالان زیر 50 سال مشاهده می‌شود. این نسبت در مقایسه با سایر سرطان‌های دستگاه گوارش بسیار بالا است.

چرا این افزایش رخ می‌دهد؟

دلیل دقیق این افزایش هنوز مشخص نیست. با این حال، عوامل اولیه مورد ظن متخصصان شامل تغییرات سبک زندگی و محیطی در دهه‌های اخیر است. نرخ چاقی از دهه 1970 به سرعت افزایش یافته و وزن اضافی، یک عامل خطر شناخته شده برای بسیاری از سرطان‌ها، از جمله سرطان‌های دستگاه گوارش است.

علاوه بر این، عادات غذایی نیز تغییر کرده است. افزایش مصرف غذاهای فرآوری شده، نوشیدنی‌های شیرین و گوشت قرمز یا فرآوری شده، از جمله عواملی هستند که خطر ابتلا به سرطان‌های دستگاه گوارش را افزایش می‌دهند. در کنار این‌ها، سبک زندگی کم‌تحرک و نشستن طولانی‌مدت پشت میز یا جلوی صفحه نمایش نیز خطر را افزایش می‌دهد.

یک احتمال دیگر، قرار گرفتن در معرض عوامل محیطی جدید ناشی از زندگی مدرن است. تصور می‌شود عواملی مانند تولید صنعتی مواد غذایی، استفاده گسترده از پلاستیک و مواد شیمیایی، و تغییرات در کیفیت آب نیز می‌توانند مؤثر باشند. با این حال، تحقیقات بیشتری در این زمینه مورد نیاز است.

تشخیص دشوار است

یکی دیگر از عواملی که تشخیص سرطان آپاندیس را به خصوص دشوار می‌کند، عدم تشخیص زودهنگام آن است. به عنوان مثال، برخلاف سرطان روده بزرگ، هیچ آزمایش غربالگری روتینی برای آن وجود ندارد. علائم معمولاً مبهم هستند یا با بیماری‌های دیگر اشتباه گرفته می‌شوند. شکایت‌های رایج و معمولاً بی‌ضرر مانند درد خفیف شکم، نفخ یا تغییر در عادات روده ممکن است مشاهده شود. به همین دلیل، بخش بزرگی از موارد، معمولاً به طور تصادفی در حین جراحی با شک به آپاندیسیت کشف می‌شوند—و در این مرحله ممکن است برای مداخله زودهنگام دیر شده باشد.

در حال حاضر هیچ آزمایش غربالگری روتینی برای سرطان آپاندیس وجود ندارد. این بیماری هم بسیار نادر است و هم تصویربرداری از آپاندیس بسیار دشوار است، به همین دلیل در برنامه‌های غربالگری عمومی گنجانده نمی‌شود. بنابراین، هم پزشکان و هم عموم مردم باید در این زمینه هوشیارتر باشند. به ویژه در افراد زیر 50 سال، در صورت مشاهده علائم مداوم یا غیرعادی شکمی، مراجعه سریع به پزشک مهم است.

افزایش سایر سرطان‌های دستگاه گوارش نیز

افزایش سرطان آپاندیس، بخشی از یک روند گسترده‌تر است که در سایر سرطان‌های دستگاه گوارش مانند سرطان روده بزرگ و معده نیز مشاهده می‌شود. پشت این وضعیت به احتمال زیاد عوامل ژنتیکی، سبک زندگی، تاثیرات محیطی و حتی تغییرات در میکروبیوم روده (فلور باکتریایی ساکن در روده) قرار دارد. در سال‌های اخیر، استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها هم در پزشکی و هم در کشاورزی به طور قابل توجهی افزایش یافته است. این می‌تواند تعادل باکتری‌ها در روده را بر هم زند و بر خطر سرطان تأثیر بگذارد. تحقیقات بیشتری در مورد این ارتباط احتمالی با استفاده از آنتی‌بیوتیک در سنین پایین در حال انجام است.

چه باید کرد؟

در حال حاضر بهترین رویکرد تمرکز بر پیشگیری و آگاهی است:

• حفظ وزن سالم
• رژیم غذایی متعادل غنی از سبزیجات، میوه‌ها و غلات کامل
• فعالیت بدنی منظم
• اجتناب از مصرف تنباکو و الکل از جمله گام‌های مهمی هستند که خطر ابتلا به سرطان آپاندیس و سایر انواع سرطان را کاهش می‌دهند.

محققان در تلاشند تا دلیل افزایش سریع سرطان آپاندیس در سنین جوانی را درک کنند. کشف این دلایل برای توسعه روش‌های پیشگیری، تشخیص زودهنگام و درمان‌های موثرتر از اهمیت بالایی برخوردار است. در این فرآیند، هم کادر درمانی و هم عموم مردم باید آگاه شوند. آگاهی از علائم و اقدام به موقع می‌تواند منجر به تشخیص زودهنگام و نتایج بهتر در این نوع سرطان نادر اما رو به افزایش شود. افزایش سرطان آپاندیس یادآور این نکته است که شرایط زندگی و عوامل محیطی در حال تغییر می‌توانند حتی بیماری‌های نادر را نیز شایع‌تر کنند. همچنین این وضعیت، فراخوانی است برای درک و مقابله با این روند، و برای جامعه‌ای که به بدن خود گوش فرا می‌دهد و در صورت لزوم به دنبال کمک پزشکی می‌رود.

خبرنگار : ک.شیفت