هشدار: مصرف طولانی‌مدت گاباپنتین با خطر زوال عقل همراه است

به گزارش خبرنگار سلامت ایونا به نقل از تک ناک ,اگر از کمردرد مزمن یا دردهای عصبی طولانی‌مدت رنج می‌برید، به احتمال زیاد با داروی گاباپنتین (Gabapentin) آشنا هستید. این دارو که اغلب به‌ عنوان گزینه‌ای بی‌خطرتر نسبت به مسکن‌های مخدر تجویز می‌شود، برای تسکین دردهای عصبی و کنترل تشنج کاربرد دارد.

مکانیسم اثر دقیق گاباپنتین هنوز کاملاً مشخص نیست، اما به‌ نظر می‌رسد که با مسدود کردن سیگنال‌های درد و تنظیم فعالیت الکتریکی مغز، به کاهش درد کمک می‌کند. این دارو به دلیل پتانسیل پایین اعتیاد، در سال‌های اخیر بسیار محبوب شده است.

یافته‌های نگران‌کننده درباره مصرف داروی گاباپنتین

پژوهشگران دانشگاه Case Western Reserve و دانشگاه ایالتی آریزونا در مطالعه‌ای جدید، داده‌های پزشکی مربوط به بیماران آمریکایی را در بازه‌ای ۲۰ ساله (۲۰۰۴ تا ۲۰۲۴) بررسی کردند.

آنها اطلاعات حدود ۵۲ هزار بیمار را در دو گروه مورد بررسی قرار دادند:

گروه اول: بیمارانی که برای کمردرد مزمن، گاباپنتین مصرف کرده بودند.

گروه دوم: بیمارانی با شرایط مشابه که گاباپنتین مصرف نکرده بودند.

با کنترل عواملی مانند سن، جنسیت، بیماری‌های همراه و مصرف سایر داروهای مسکن، یافته‌های مهمی به‌دست آمد.

افزایش خطر زوال عقل و اختلال مغزی

تحلیل داده‌ها نشان داد بیمارانی که ۶ بار یا بیشتر دوره مصرف داروی گاباپنتین را تمام کرده بودند:

۲۹ درصد بیشتر در معرض ابتلا به زوال عقل قرار داشتند.

۸۵ درصد بیشتر در معرض اختلال شناختی خفیف (MCI) بودند.

در گروه سنی ۳۵ تا ۴۹ سال، خطر زوال عقل دو برابر و خطر اختلال شناختی خفیف سه برابر بیشتر از هم‌سالانی بود که گاباپنتین مصرف نکرده بودند.

این خطر با افزایش دفعات مصرف نیز بیشتر می‌شد.

افرادی که بیش از ۱۲ بار دوره مصرف گاباپنتین را تمام کرده بودند، ۴۰ درصد بیشتر در معرض زوال عقل و ۶۵ درصد بیشتر در معرض اختلال شناختی خفیف بودند.

هشدار متخصصان

اگرچه این تحقیق یک تحقیق مشاهده‌ای است و نمی‌تواند رابطه مستقیم علت و معلولی بین گاباپنتین و زوال عقل را اثبات کند، اما حجم بالای داده‌ها نشان‌دهنده یک هشدار جدی است.

پژوهشگران نتیجه‌گیری کردند: یافته‌های ما نشان‌دهنده ارتباط میان تجویز گاباپنتین و بروز زوال عقل یا اختلال شناختی در طول ۱۰ سال پس از تشخیص اولیه درد مزمن است. همچنین هر چه تعداد مصرف بیشتر باشد، احتمال ابتلا افزایش می‌یابد.

بر اساس این نتایج، لازم است بزرگسالانی که داروی گاباپنتین مصرف می‌کنند، از نظر افت شناختی به‌ طور منظم و دقیق تحت نظارت قرار گیرند.

اگرچه گاباپنتین هنوز هم یک گزینه درمانی مؤثر و به نسبت ایمن برای بسیاری از بیماران محسوب می‌شود، اما یافته‌های جدید بر اهمیت پایش طولانی‌مدت عملکرد شناختی در بیماران تأکید می‌کنند، به‌ویژه افرادی که برای مدت‌های طولانی از این دارو استفاده می‌کنند.

آیا گاباپنتین حافظه را نشانه می‌گیرد؟ کشف ارتباط مصرف طولانی‌مدت این دارو با افزایش خطر زوال عقل

به گزارش ایونا نیوز  ، تحقیقات جدید پرده از یک نگرانی مهم برداشته است: مصرف طولانی‌مدت داروی گاباپنتین (Gabapentin)، که اغلب برای تسکین کمردرد مزمن و دردهای عصبی تجویز می‌شود، ممکن است با افزایش خطر ابتلا به زوال عقل و مشکلات شناختی همراه باشد. این یافته‌ها، پزشکان و بیماران را به بازنگری در شیوه مصرف این دارو ترغیب می‌کند، چرا که گاباپنتین به دلیل پتانسیل پایین اعتیاد، به عنوان جایگزینی امن‌تر برای مسکن‌های مخدر شناخته شده بود. با این حال، مطالعه‌ای گسترده در آمریکا نشان می‌دهد که این "مسکن بی‌خطر" شاید آن‌قدرها هم بی‌خطر نباشد، به خصوص وقتی پای سلامت مغز و حافظه در میان باشد.

گاباپنتین؛ آشنای دیرینه بیماران درد مزمن

اگر شما نیز جزو افرادی هستید که با کمردرد مزمن، دردهای عصبی طولانی‌مدت (نوروپاتی)، یا حتی تشنج دست و پنجه نرم می‌کنید، به احتمال زیاد نام گاباپنتین برایتان آشناست. این دارو در سال‌های اخیر به یکی از گزینه‌های محبوب برای مدیریت این شرایط تبدیل شده است. یکی از دلایل اصلی محبوبیت آن، پایین بودن خطر اعتیاد در مقایسه با داروهای مسکن مخدر است که همین موضوع باعث شده بسیاری از پزشکان آن را به عنوان یک گزینه درمانی مطمئن‌تر در نظر بگیرند.

مکانیسم دقیق اثر گاباپنتین هنوز به طور کامل درک نشده است، اما می‌دانیم که این دارو با تأثیر بر فعالیت‌های شیمیایی و الکتریکی مغز، به کاهش سیگنال‌های درد کمک می‌کند. به طور کلی، تصور بر این بود که گاباپنتین با کمترین عوارض جانبی، به بیماران کمک می‌کند تا کیفیت زندگی بهتری داشته باشند و از شدت دردهای آزاردهنده خود بکاهند.

یافته‌های نگران‌کننده: گاباپنتین و زوال عقل

همانطور که در فهرست مطالب اشاره شده، نگرانی‌های جدیدی در مورد مصرف طولانی‌مدت گاباپنتین مطرح شده است. پژوهشگران از دانشگاه Case Western Reserve و دانشگاه ایالتی آریزونا، در یک مطالعه جامع و ۲۰ ساله (از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۲۴)، به بررسی داده‌های پزشکی حدود ۵۲ هزار بیمار آمریکایی پرداختند. این بیماران به دو گروه اصلی تقسیم شدند:

گروه اول: شامل بیمارانی که برای درمان کمردرد مزمن، گاباپنتین مصرف کرده بودند.

گروه دوم: شامل بیمارانی با شرایط بالینی مشابه گروه اول، اما بدون مصرف گاباپنتین.

نتایج این تحقیق نشان داد که در گروه اول (مصرف‌کنندگان گاباپنتین)، خطر ابتلا به زوال عقل و اختلالات شناختی به طور قابل توجهی بالاتر بود. این یافته‌ها زنگ خطر جدی را برای پزشکان و بیماران به صدا درمی‌آورد و نیاز به بررسی‌های بیشتر و بازنگری در دستورالعمل‌های درمانی را برجسته می‌کند.

تأثیرات گاباپنتین بر عملکرد مغز

افزایش خطر زوال عقل و اختلال مغزی یکی از مهم‌ترین نگرانی‌هایی است که در پی این مطالعه مطرح شده است. در حالی که گاباپنتین برای تنظیم فعالیت الکتریکی مغز و مسدود کردن سیگنال‌های درد عمل می‌کند، به نظر می‌رسد که مصرف طولانی‌مدت آن ممکن است بر عملکردهای شناختی عالی، مانند حافظه، تمرکز، و توانایی‌های حل مسئله، تأثیر منفی بگذارد.

متخصصان هشدار می‌دهند که این نتایج نباید نادیده گرفته شوند. اگرچه گاباپنتین در بسیاری از موارد به عنوان یک داروی مؤثر و با عوارض جانبی کم شناخته می‌شود، اما کشف این ارتباط بالقوه با زوال عقل، نیاز به هوشیاری بیشتری را ایجاب می‌کند. بیماران و پزشکان باید در مورد مزایا و خطرات مصرف طولانی‌مدت این دارو به طور کامل صحبت کنند و در صورت لزوم، گزینه‌های درمانی جایگزین یا کاهش تدریجی دوز دارو را مد نظر قرار دهند.

هشدار متخصصان و توصیه‌های آتی

متخصصان حوزه سلامت تأکید می‌کنند که بیماران نباید مصرف گاباپنتین را به صورت ناگهانی قطع کنند، زیرا این کار می‌تواند منجر به عوارض جانبی ناخواسته شود. در عوض، مشاوره با پزشک ضروری است تا بهترین راهکار برای هر فرد به صورت شخصی‌سازی شده تعیین شود. پزشکان ممکن است نیاز به پایش دقیق‌تر عملکرد شناختی بیمارانی که گاباپنتین مصرف می‌کنند، داشته باشند و در صورت بروز هرگونه علائم زوال عقل، دوز دارو را تنظیم کرده یا به داروهای جایگزین روی آورند.

این تحقیق، نقطه عطفی در درک ما از عوارض جانبی بلندمدت گاباپنتین است و لزوم بررسی‌های بیشتر و آزمایش‌های بالینی دقیق‌تر را برجسته می‌کند تا مکانیسم دقیق این ارتباط و راه‌های پیشگیری از آن مشخص شود. سلامت مغز و عملکردهای شناختی از اهمیت بالایی برخوردارند و هر گونه دارویی که بر آن‌ها تأثیر بگذارد، باید با نهایت دقت و احتیاط تجویز و مصرف شود.

آیا این یافته‌های جدید، شیوه استفاده از گاباپنتین را تغییر خواهد داد؟ آینده تحقیقات علمی پاسخ این سوال را روشن خواهد کرد.

خبرنگار : ر.نقوی